‘Wandeling van de week’ met burgemeester Tom Horn

Even wat zinnen vooraf. De afstand tussen het gemeentehuis en het bovengenoemde hotel, is voor veel Epenaren een afstand die qua lengte gemakkelijk wandelend of fietsend te overbruggen is. Figuurlijk is het voor anderen echter een enorme afstand. Helemaal sinds de toeristen die daar normaal recreëerden een paar maanden geleden vervangen zijn door asielzoekers die er tijdelijk verblijven. Dat leverde de afgelopen periode veel onrust op in de Eper samenleving. Voor het eerst doet Tom Horn zijn verhaal.

Verbindende verhalen

Ik heb het de afgelopen tijd best wel eens gehoord. ‘Dennis, die wandelingen van jou hebben altijd één ding gemeen. Ze vertellen een uniek verhaal van een kleurrijk persoon. Maar bovenal zijn ze verbindend’. Toen de burgemeester voorstelde om met mij te wandelen, heb ik eerst getwijfeld of ik wel zou meewerken. Wat als het over de opvang van vluchtelingen zou gaan? Had mijn bijdrage dan eigenlijk wel zin? Ik heb me enorm verbaasd over de vele ongenuanceerde, soms zelfs ronduit racistische reacties. Bij dit onderwerp is er voor veel ‘reaguurders’ kennelijk geen grijs meer. Alleen maar zwart of wit. En heel eerlijk gezegd: ik hou ook van grijs. Van met elkaar praten, zonder een vooringenomen oordeel. Van elkaar leren, zonder de ander steeds maar af te willen vallen. Van naar elkaar luisteren en niet primair en zonder nadenken jouw mening als waarheid op tafel leggen. Ik hou van open staan voor die ander. Van een welkom gevoel hebben, na elke discussie. Uiteindelijk kreeg ik daarom vooral zin om met onze burgemeester te wandelen. Om weer wat meer grijs te creëren. De afspraak werd gemaakt.

Welkome entree

We beginnen onze wandeling uiteraard bij het gemeentehuis. Tom Horn loopt de grote marmeren trappen af in de welbekende centrale ruimte. Zijn kleding is informeel, de nette schoenen zijn vervangen door wandelschoenen. “Ja, ik heb me een beetje voorbereid. Ik weet namelijk niet waar we terechtkomen.”

Als we de hoofdingang uitlopen, blikt Tom Horn trots naar achteren. “Hoe vind je de prachtige perkjes aan de voorzijde van het gemeentehuis eigenlijk?” Er prijken bomen en wilde bloemen in een fraaie afrastering die gevormd is door houten panelen. Rondom deze ‘groene oase’ bevindt zich een natuurstenen plateau dat voor vele Epenaren als tijdelijk bankje dient. Ik reageer dat het er geweldig uit ziet. De burgemeester: “We hadden als gemeente nog een potje. Daarin zat het restant van het budget voor de renovatie van het gemeentehuis. Iets dat inpandig al een prachtig resultaat heeft opgeleverd. Maar heel eerlijk? Het is nu ook aan de voorzijde van het gemeentehuis goed opgeknapt. Helemaal gerealiseerd door lokale bedrijven, dat vind ik ook mooi om even toe te voegen.” De burgemeester hoorde de afgelopen tijd veel enthousiaste reacties van de Epenaren die hier binnenlopen. “Men voelt zich welkom, zo blijkt. Daar draagt deze nieuwe entree zeker aan bij.”

‘Ga met mij in gesprek, ik ben er voor alle Epenaren’

We lopen over de parkeerplaats voor de Albert Heijn. Daarna slaan we via de Hoofdstraat, de Quickbornlaan in. Een paar honderd meter verder, lopen we rechtsaf de Lohuizerweg in. Tom Horn meldt meteen al wat in zijn optiek de belangrijkste taak van de burgemeester is. “Ik voel me burgervader. Dat betekent vooral dat ik er voor álle inwoners van de gemeente Epe ben. Ze zijn welkom om met mij in gesprek te gaan. Dat is mijn eerste taak.”

Nu weet de Eper burgemeester ook wel dat dit positieve gevoel lang niet bij iedereen leeft. Sommigen vinden dat het gemeentebestuur niet goed genoeg communiceert met de inwoners, anderen vinden dat college en raad fouten maken. Natuurlijk gaat er overal wel iets fout, maar soms zijn de reacties overtrokken, vindt de burgemeester. Hij wijt dat voornamelijk aan de verhardende samenleving. “Wij doen als gemeente echt ons best. Niet alles gaat goed. Dat moet je dan samen proberen op te lossen. Vroeger had je gesprekken. En ook al was je het niet met elkaar eens: je sprak elkaar en er werd over en weer een vraag gesteld. Je stond open voor elkaars mening. En je rondde het gesprek als volwassen mensen af, met meer of minder begrip voor elkaar, zonder verwijten te hebben. Nu gaat dat vaak mis: het is jij tegen ik, in plaats van wij en ons.”  

Hét onderwerp dat de afgelopen maanden voor veel moeilijke momenten zorgde, is de toestroom van asielzoekers, weet Tom Horn. Een moeilijk onderwerp. Voor de politiek, maar ook voor de inwoners van Epe, aldus de burgemeester.

Even een stapje terug in de tijd. Ik weet nog goed dat ik Tom Horn ruim een jaar geleden interviewde over het woningtekort. Dat verhaal, voor Nieuwsblad Schaapskooi, ging natuurlijk ook over de toestroom van asielzoekers. En over Oekraïners die vluchtten uit hun thuisland vanwege de oorlog. En over andere vluchtelingen die, vanwege een andere (burger)oorlog of onveilige situatie, naar Nederland komen. In dat verhaal vertelde onze burgemeester over de wettelijke plicht en eigenlijk ook over de morele taak wanneer het de opvang van nieuwkomers betreft. Hij memoreerde de grote landelijke asielzoekersuitdaging die ook in onze regio zichtbaar zou worden. Hij had zorgen dat zij zich hier niet welkom zouden voelen. Hij riep Epenaren dus op om mee te denken over dit onderwerp. Om zorgen op tafel te leggen, om mee te doen. Hebben daar toen eigenlijk Epenaren op gereageerd? Tom Horn is duidelijk: “Nee, eigenlijk niet direct, nee. Wel indirect, zoals inwoners die mij benaderden met de vraag wat onze gemeente deed aan de schrijnende toestand in Ter Apel.”

Noodopvang in Fletcher Hotel Epe

En toen kwam eerder dit jaar het nieuws dat noodopvang van asielzoekers werd voorzien in het Fletcher Hotel aan de Dellenweg. “Op dat bericht reageerden wel tientallen inwoners. Ze vonden dat de gemeente Epe dingen verzwegen had over deze ontwikkeling. Ze vonden dat wij dit er als gemeente doorheen gedrukt hadden. Dat vind ik erg jammer. Want we wisten het echt niet eerder. Het COA (Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers) voerde landelijk en rechtstreeks met Fletcher Hotels gesprekken over de opvang van asielzoekers. Wij als gemeentebestuur hoorden vrijdagmiddag laat pas dat het Fletcher Hotel in Epe één van de locaties zou zijn waar asielzoekers een week later opgevangen gingen worden.”

In allerijl werd er door de gemeente Epe een informatieavond op poten gezet. Een groep omwonenden kwam direct in opstand. De burgemeester spreekt uit dat daar helaas een communicatiefout door de gemeente Epe is gemaakt. “We noemden het een informatieavond. Maar het was eigenlijk een informatiemarkt. Bewoners konden die avond bij verschillende partijen informatie ophalen over het besluit van het COA. Sommigen verwachtten door de titel misschien een avond waarbij COA, Fletcher en het gemeentebestuur aan alle aanwezigen in één keer uit de doeken zouden doen wat er aan de hand was. De aanwezigen konden zelf diverse tafels af om informatie te verkrijgen. Dat hebben diverse aanwezigen niet gewaardeerd. We hadden duidelijker moeten zijn dat het een informatiemarkt was.”

We lopen, via het zandpaadje naast de Jenaplanschool, De Heuve op. Dan loopt de route langs een reeks straten met namen van drie voorgangers van Tom Horn. We draaien eerst de Burgemeester Van Walsemlaan op. Mijn wandelgenoot bewondert de omgeving en snijdt en passant even een ander, luchtiger onderwerp aan. Hij geniet zichtbaar van de vele wilde bloemen in de perkjes en aan de bosrand. “Kijk nou toch eens naar dat vingerhoedskruid. Wat is dit toch een prachtig gebied.” We steken de Officiersweg over en lopen dan via de Burgemeester Tullekenlaan het bos in. Achter de velden van atletiekvereniging Cialfo, hockeyvereniging MHC Epe en voetbalvereniging SV Epe, bevinden zich prachtig aangelegde bospaadjes die al slingerend leiden naar de Burgemeester Van Der Feltzlaan.

Toch nog even terugkomend op voorgaand onderwerp. De gemeente besloot het COA een vergunning te verlenen. De burgemeester: “We hadden als gemeente kunnen zeggen dat we dit niet zouden doen. Maar dan kom je in de ongewenste situatie waarbij wij als gemeente op de vingers worden getikt vanwege de wettelijke verplichting om asielzoekers op te vangen. Daarbij komt: als Epe nee zegt, dan is er op andere plekken in het land extra druk op de opvang. Iedereen weet van de overspannen situatie in Ter Apel. Wij vonden dus dat asielzoekers tijdelijk van harte welkom waren in onze gemeente.” Vanaf het begin was veiligheid hét onderwerp waar de omwonenden aan de Dellenweg geen goed gevoel over hadden. Tom Horn reageert. “Ik snap die zorgen. Heus. Wat ik net al zei: ik ben bovenal burgervader voor de inwoners van deze gemeente. Ik ben zelf vader van twee dochters en begrijp goed dat mensen zich zorgen maken over de mogelijke gevolgen van het toestaan van de noodopvang. Maar ik weet ook dat het COA, samen met politie en gemeente, er alles aan doet om die veiligheid voor iedereen te waarborgen. Er is extra toezicht in de buurt en voor de asielzoekers is er vervoer van en naar het centrum van Epe. Daarnaast wordt er uiteraard goed gecontroleerd of iedereen zich netjes aan de regels houdt.” 

Het geheel heeft hem niet onberoerd gelaten. “Ik ben een goede slaper, maar in de weken voorafgaand aan het besluit en daarna heb ik echt wakker gelegen. Je wil dat de leefomgeving van inwoners niet lijdt onder de opvang, en tegelijkertijd verantwoordelijkheid nemen voor het grote maatschappelijke probleem van de vluchtelingenopvang.”

Hoe gaat het nu?

Epe zei dus ‘ja’ tegen de tijdelijke opvang van 276 asielzoekers in het Fletcher Hotel. Inmiddels zijn we een aantal maanden verder. Hoe gaat het eigenlijk? “Heel eerlijk? Er is wel eens een diefstal gepleegd. Er zijn dames die ons meldden zich onveilig te voelen doordat enkele tijdelijke bewoners van Fletcher ‘te lang op een bepaalde manier’ naar hen keken. Daar hebben we samen met het COA en met politie direct actie op ondernomen. Nu is het redelijk rustig.”

Dan gaat het over de uitdaging die hier direct mee te maken heeft: een woningtekort. Natuurlijk wachten veel jongeren op een woning. Ook in Epe. Daarom heeft de gemeente Epe de afgelopen tijd aangekondigd dat er veel nieuwbouw gaat plaatsvinden. De burgemeester: “Er zijn diverse locaties waar dit gaat gebeuren (onder andere ’t Slath, de Griseeweg en Zuukerenk in Epe, maar ook Kerkenland in Vaassen, red.). Het betreft niet alleen starterswoningen, maar bijvoorbeeld ook seniorenwoningen. Juist omdat je dan de hele verhuisketen in beweging zet. Senioren gaan kleiner wonen, met als resultaat dat de woning van die senioren door andere gezinnen wordt aangekocht of gehuurd, zodat hun vrijgekomen tussenwoning weer beschikbaar is voor jongeren. Daar zetten we ons als gemeente dus nadrukkelijk voor in.”

We lopen via de Bosweg de Vijverlaan op. Daar duiken we het bos in om een grote ronde om de zandbult te maken. Even twijfelen we nog om naar het Fletcher Hotel te lopen, maar daar zien we uiteindelijk toch van af. We willen niet onaangekondigd het terrein oplopen. Via een drassig slingerpaadje doemt de zandbult op. De Eper burgemeester prijst zijn wandelschoenen en lacht omdat ik met bijna profielloze gymschoenen al glibberend de vaste grond probeer te zoeken. “Je had je beter moeten voorbereiden. Jij wandelt toch wel vaker?”, grapt hij.

RSG NO-Veluwe geeft les aan nieuwkomers

Toch is het daarna meteen ook weer serieus. Zoals de onderwerpen tijdens zo’n wandeling zich in rap tempo opvolgen. “Zo’n wandelinterview zorgt voor een ongedwongen situatie. Ik hou daar wel van. Er komt langs wat er langs komt.” De burgemeester vertelt dat het college recentelijk op werkbezoek is geweest in het Fletcher Hotel. “We horen van alle kanten (gelukkig ook van de omwonendengroep en de (horeca-)ondernemers waarmee we veel in gesprek zijn) dat het best goed gaat. Er zijn ook mooie verhalen. Een oudere vrouw die een man met een zware koffer vanaf het begin van de Dellenweg een lift geeft naar het hotel. Of initiatieven van de vele vrijwilligers zoals samen muziek maken. Daarbij komt: de locatie heeft ook voordelen, het is gemakkelijk om een grote groep aan te spreken en iedereen haakt sneller aan als er iets georganiseerd wordt. Zo is een tweetal vergaderruimtes van het hotel ingericht als klaslokalen. Zodat de jongeren uit het hotel samen onderwijs krijgen. Dat regelt RSG NO-Veluwe.”

Tom Horn rondt dit specifieke onderwerp af. “De bewoners van het Fletcher Hotel Epe zitten hier tijdelijk. Toch weet iedereen dat alle nieuwkomers na het inburgeringstraject mee gaan doen in de Nederlandse maatschappij. Ik heb het al eens eerder gezegd: ik hoop oprecht dat Epenaren hen welkom heten. En mochten er vragen leven? Ga dan in gesprek met elkaar. Zodat nieuwkomers snel onderdeel gaan uitmaken van de buurt waar je zelf woont.”

Als we vanaf de zandbult via Brasserie Boscafé Floor, een naastgelegen bospad nemen, lopen we via de Dellenweg, de Hoge Weerd op. De route leidt terug richting het centrum. In het laatste deel van deze wandeling van zo’n 8 kilometer, komt de functie en de impact van een burgemeester weer aan de orde. Tom Horn relativeert: “Zoals gezegd: ik ben er als burgemeester voor alle Epenaren, alhoewel de meeste inwoners dat niet altijd direct merken. Maar ben je bijvoorbeeld al jaren aan het wachten op een eigen woning, dan snap ik dat je misschien meer van mij en het gemeentebestuur verwacht.  Aan de andere kant: als mensen het moeilijk hebben en ik kan daar als burgervader iets in betekenen, al was het alleen maar als luisterend oor, dan ben ik er ook graag voor hen. Ze heten mij welkom in hun leven. Dat is eervol werk.”

De Bloemstraat, de Hoofstraat en de parkeerplaats voor de Albert Heijn leiden naar het eindpunt van onze wandeling. We schudden elkaar de hand en de burgemeester bedankt me voor het gesprek: “Fijn om in alle openheid met je gesproken te hebben. Ook met andere inwoners ga ik graag in gesprek over bovenstaande en andere thema’s die hen bezighouden. Zij zijn van harte welkom!”